Heb ik overgewicht?

Heb ik overgewicht?

Overgewicht is ongezond, het brengt allerlei gezondheidsrisico’s met zich mee. Maar wanneer heb je eigenlijk echt overgewicht? En wat zijn die risico’s dan precies? We vertellen je er graag wat meer over.

Wat is overgewicht?

Als je overgewicht hebt, dan heeft je lichaam te veel overtollig vet opgeslagen. De oorzaak is altijd dat je lichaam lange tijd meer calorieën binnenkrijgt dan het verbruikt. Waarom die balans zoek is, kan wel verschillende oorzaken hebben.

Oorzaak overgewicht

Ten eerste leven we in een zogenaamde obesogene omgeving. Er is overal om ons heen energierijk eten in overvloed. Dat maakt het heel makkelijk om te veel te eten en te drinken. Daarnaast beschikken we in Nederland over een heel goed wegennetwerk en goed geregeld openbaar vervoer. Openbare gebouwen met meerdere verdiepingen zijn vaak uitgerust met een lift of roltrap en veel van onze werkzaamheden zijn geautomatiseerd. Daardoor hoeven we in het dagelijks leven niet heel veel te bewegen om alles te kunnen doen wat we moeten doen. Kort gezegd liggen de calorieën voor het oprapen, terwijl we aan de andere kant niet heel veel meer hoeven te bewegen, waardoor we die calorieën niet op een natuurlijke manier verbruiken. Deze obesogene omgeving zorgt ervoor dat overgewicht de laatste jaren steeds meer voorkomt.

Individuele oorzaken overgewicht

Het risico om overgewicht te krijgen is in onze welvaartsmaatschappij dus groter dan vroeger, toen we in Nederland minder welvaart kende. Daarnaast zijn er heel veel persoonlijke redenen waarom mensen aankomen:

• Te veel snoepen en eten.
• Emo-eten, dus jezelf troosten of belonen met wat lekkers, omdat je verdrietig bent of juist omdat je vindt dat je iets te vieren hebt.
• Te veel suikerhoudende dranken drinken, zoals frisdrank en vruchtensap. Deze dranken bevatten heel veel suiker en dus koolhydraten, die je lichaam normaal gesproken zou verbranden. Krijg je te veel koolhydraten binnen, dan slaat je lichaam ze op als vet. Zeker suikerhoudende dranken vormen een risico voor overgewicht, omdat ze je hongergevoel niet stillen. Je eet daarnaast dus nog net zo veel.
• Te veel alcohol. Hiervoor geldt hetzelfde als voor de suikerhoudende dranken: alcohol bevat veel calorieën. De calorieën die je via alcohol binnenkrijgt zijn extra, omdat je daarnaast nog gewoon eet. Vaak eet je zelfs nog iets meer als je drinkt, een bittergarnituurtje of een kaasplankje bij die borrel bijvoorbeeld. Of je duikt na een avond stappen nog even een friettent of shoarmazaak in.
• Te weinig bewegen. Aan de ene kant bewegen we als Nederlanders vaak al te weinig, omdat het niet meer noodzakelijk is met alle voorzieningen, maar als je daarnaast ook nauwelijks sport of beweegt, krijg je al snel te maken met overgewicht.
• Verandering van leefstijl. Veel mensen komen aan als ze een relatie krijgen, omdat ze het dan vaker samen gezellig maken en eten is daar vaak een belangrijk onderdeel. Een drukker schema kan er ook voor zorgen dat je aankomt, omdat je aan de ene kant misschien geen tijd meer hebt om vers te koken en daardoor sneller naar ongezondere kant-en-klaar oplossingen grijpt en omdat je aan de andere kant geen tijd hebt om te sporten. Ook stoppen met roken, werkloosheid en het pensioen zijn triggers om aan te komen. Om de gedachten te verzetten of om de tijd te verdrijven, ga je sneller snoepen.
• Ziektes of medicijnen die je spijsvertering in de war schoppen of die ervoor zorgen dat je niet of in ieder geval niet veel kunt bewegen.

Gezondheidsrisico’s overgewicht

Als je overgewicht hebt, heb je een groter risico om bepaalde gezondheidsklachten te krijgen. Op de korte termijn kun je last krijgen van je rug en je gewrichten, omdat je lichaam je gewicht niet kan dragen. Daarnaast heb je makkelijker last van kortademigheid, hoofdpijn en slaapproblemen. Op de lange termijn heb je met veel ernstigere gezondheidsrisico’s te maken. Je hebt een grotere kans op diabetes, een te hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Vaak ontdek je ze pas als het al te laat is. Voorkomen is in dit geval zeker beter dan genezen, dus houd je gewicht in de gaten en probeer wat gewicht te verliezen als je echt overgewicht hebt.

Overgewicht, obesitas, morbide obesitas

Er zijn verschillende gradaties overgewicht, die samenhangen met je Body Mass Index (BMI). Je BMI geeft de verhouding aan tussen je lengte en je gewicht en dat cijfer laat ook zien of je overgewicht hebt en in welke mate dan. Globaal geldt deze verdeling:

Naarmate je BMI hoger wordt, nemen ook de gezondheidsrisico’s toe. Je BMI zegt trouwens niet alles over die risico’s. Ook je buikomtrek, je leeftijd en of je man of vrouw bent, zijn belangrijk om te bepalen of je een gezond gewicht hebt.

BMI uitrekenen

Je BMI is zegt dus niet helemaal of je overgewicht hebt of niet, maar het is wel een goede richtlijn. Met online tools bereken je makkelijk je BMI. Je vindt zo’n tool bijvoorbeeld op de site van het Voedingscentrum. Deze berekeningen zijn betrouwbaar voor kinderen vanaf 2 jaar. De BMI is betrouwbaar tot 70 jaar, omdat je lichaamssamenstelling daarna verandert. De online tools nemen je leeftijd en je geslacht al mee in het berekenen van je BMI. Het enige wat niet meegenomen wordt in deze berekening, is je buikomtrek. Daarmee is de uitkomst van een online BMI-tool een behoorlijk goede richtlijn.

Je kunt je BMI ook zelf uitrekenen. Dan zegt de uitslag wat minder over of je overgewicht hebt of niet. Je berekent hem als volgt:

Gewicht / (lengte x lengte)

Let erop dat deze manier van je BMI uitrekenen alleen betrouwbaar is voor volwassenen van 18 tot 70 jaar. De BMI van kinderen moet anders geïnterpreteerd worden. Een meisje van 9 met een BMI van 19 is bijvoorbeeld officieel al te zwaar. Maar een meisje van 14 zit met een BMI van 21 perfect op gewicht. Je kunt deze methode dus alleen voor volwassenen gebruiken en zelfs dan zegt je BMI niet alles. Als je veel spiermassa hebt doordat je veel aan krachttraining doet, zal je BMI ook eerder aangegeven dat je overgewicht hebt. Dat is dan vanzelfsprekend niet het geval. Daarom moet je ook altijd je buikomtrek opmeten om te bepalen of je echt te zwaar bent.

Je buikomtrek meten om te bepalen of je overgewicht hebt

Uit onderzoek blijkt dat vet op je buik gevaarlijker is voor je gezondheid dan vet op bijvoorbeeld je heupen. Naarmate je meer buikvet hebt, heb je een groter risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en verschillende soorten kanker. Om te bepalen of je een gezond of ongezond gewicht hebt, kun je daarom eigenlijk veel beter je buikomtrek meten. Je BMI kan namelijk, zoals we hierboven al vertelden, misleidend zijn.

Wat is een gezonde buikomtrek?

Je buikomtrek meet je op precies tussen je onderste rib en je heupbotten, ter hoogte van je taille dus. Leg een meetlint om je taille, adem uit en lees dan de omtrek af. In de tabel kun je nagaan of je een gezonde buikomtrek hebt.

Hulp nodig?

Heb jij overgewicht en wil je graag serieus aan de slag gaan om weer een gezond gewicht te krijgen? Ons team van personal trainers, voedingsdeskundigen en mental coaches staat voor je klaar. Maak hier direct een vrijblijvende afspraak. Met op maat gemaakte voedings- en trainingsschema’s helpen wij jou je doelen te bereiken!

Gratis Proefweek